تحلیل قیام پانزده خرداد در قالب نظریه جنبش اجتماعی اسملسر

author

محمد رحمتی دانشجوی دانشگاه شاهد

Abstract:

نیل اسملسر به عنوان نظریه پرداز مهم رفتار‌های جمعی، مدعی است که عوامل تعیین کننده رفتار جمعی بایستی در الگویی معین و به ترتیب، با هم ترکیب شوند؛ تا رفتار جمعی شکل بگیرد. کما اینکه وقوع مراحل قبلی، تعیین کننده الزامی ‌وقوع مراحل بعدی نیست. فرضیه ما این است که ترتیب الگوی مورد نظر وی در مورد قیام پانزده خرداد با توجه به نقش پررنگ امام (ره)، مستلزم تأمّلاتی است: چرا که شکل‌گیری این قیام آنقدر مدیون رهبری‌اش می‌باشد که می‌توان مدعی شد بدون آن، مرحله دوم تئوری- فشار‌های ساختاری- شکل نمی‌گرفت. این در حالی است که اسملسر تا حدودی در مرحله سوم و نهایتاً در مرحله پنجم تئوری خویش، نقش رهبران را می‌پذیرد. با توجه به نقشی که وی برای رهبری جنبش‌های اجتماعی در نظر می‌گیرد، آیا قیام پانزده خرداد در مرحله اولیه خود- شرایط مساعد ساختاری- عقیم نمی‌ماند؟ به نظر می‌رسد امام خمینی (ره)، به عنوان رهبر این جنبش، عامل عمده شکل‌گیری فشارهای ساختاری در ذهن مردم بود و وجه ممیزه ادعای این مقاله با رهیافت نظری اسملسر در همین نکته است. روش مورد استفاده در این پژوهش کیفی و از نوع پژوهش تاریخی می‌باشد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

قیام پانزده خرداد و انقلاب اسلامی

سوال اساسی تحقیق حاضر این است که بین قیام پانزده خرداد 1342 ه. ش و پیروزی اسلامی چه رابطه ای وجود دارد؟ به عبارت دیگر قیام پانزده خرداد چه تاثیری بر پیروزی انقلاب اسلامی در 22 بهمن 1357 ه. ش داشته است ؟ و آیا می توان تصور کرد که پیروز انقلاب اسلامی تحت تاثیر مستقیم قیام پانزده خرداد و پیامدهای آن بوده است ؟ در تحقیق نشان داده شده است که پس از قیام پانزده خرداد از یکسو گروههای جدیدی تشکیل شده یا...

15 صفحه اول

آسیب شناسی قیام مردم بحرین؛ در قالب جنبش های اجتماعی نوین

full text

مکانیسم تأثیرگذاری امام خمینی& و آیت‌الله گلپایگانی& در قیام پانزده خرداد (با تکیه بر اسناد ساواک)

هدف روحانیت از ورود به عرصه سیاسی در دوران پهلوی، مقابله با استبداد و حفظ‌ استقلال کشور بوده است. امام خمینی& و آیت‌الله گلپایگانی& اقدامات فرهنگی رژیم پهلوی در اسلام‌زدایی را مـورد انتقاد قرار دادند و بر این اعتقاد بـودند کـه رژیـم با جلوگیری از آزادی‌های سیاسی در فکر حذف روحانیت می‌باشد. ایشان ضمن موافقت با اصلاحات، نحوه اجرای آن را غیرمنطبق با شرایط کشور می‌دانستند و به‌ویژه امام خمینی& اقدا...

full text